Verkfræðingafélag Íslands stóð fyrir morgunfundi undir yfirskriftinni: Minna skrifræði – Meiri ábyrgð. Skipulagsferli – skilvirkni í þágu velferðar. Á fundinum flutti Arnar Þór Stefánsson, lögmaður og eigandi á LEX erindi undir heitinu: „Skilvirkari og sanngjarnari löggjöf“.

Arnar Þór Stefánsson hrl. minnti í upphafi erindis síns á það markmið Árósarsamningsins að tryggja rétt almennings og umhverfissamtaka til þess að hafa áhrif á ákvarðanir sem snerta umhverfið. Allt sem gert væri til þess að gera löggjöfina skilvirkari og sanngjarnari þyrfti að vera innan ramma Árósarsamningsins og EES- réttar.

Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála var sett á laggirnar árið 2012 og hefur frá upphafi glímt við málshraðavandamál. Aukin fjárveiting 2018 og aukning um tæplega tvö stöðugildi er ekki líkleg til þess að breyta þar miklu um. Arnar Þór gerði grein fyrir því að ástæður að baki löngum málsmeðferðartíma hjá Úrskurðarnefnd væru þríþættar. Í fyrsta lagi væri fjöldi kærumála meiri en gert hafði verið ráð fyrir við stofnun nefndarinnar. Í öðru lagi hefði fjölgun krafna um stöðvun framkvæmda og frestun réttaráhrifa aukist verulega. Þannig hefði 15% af innkomnum málum á árunum 2012 – 2013 verið af þeim toga en síðustu ár hefði hlutfallið verið 30 – 40%. Í þriðja lagi hefði viðamiklum málum fjölgað.

Meiri ábyrgð í kærumálum

Arnar Þór fór síðan yfir hugmyndir að því hvernig mætti innleiða meiri ábyrgð í kærumálum með hóflegri gjaldtöku. Hann lagði áherslu á orðið hóflegt þar sem gjaldtaka mætti ekki verða hindrun í vegi þátttöku almennings en á móti því mætti einnig vinna með gjafsókn af hálfu hins opinbera þegar um væri að ræða fjárvana aðila.

Á fundinum nefndi hann kærugjald, málskostnaðargjald vegna tilefnislausra kæra, tryggingargjald vegna stöðvunarkröfu og skilyrði yfir aðild umhverfisverndar – og útivistarsamtaka að kærumálum. Loks nefndi hann auknar heimildir til flýtimeðferðar.

Það eru fordæmi fyrir kærugjaldi víða í lögum og reglum og ekki gert ráð fyrir að allur kostnaður af kæruferli greiðist úr ríkissjóði eins og tilfellið er með Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála. Afleiðingin gæti orðið færri mál og aukinn málshraði. Hægt væri að kveða á um að kærugjald skuli endurgreitt fallist úrskurðarnefndin á málatilbúnað kæranda í heild eða að hluta eins og t.d. gildi hjá Úrskurðarnefnd fjarskipta- og póstmála.

Skilyrði fyrir kærurétti

Upptaka málskostnaðargjalds til ríkissjóðs eða gagnaðila, sem væri talsvert hærri fjárhæð en kærugjald, gæti komið til greina í þeim tilvikum þegar kæra reynist bersýnilega tilefnislaus eða er höfð uppi í þeim tilgangi að tefja fyrir framkvæmd. Um þetta er t.d. að finna fordæmi í lögum um opinber innkaup.

Upptaka hóflegs tryggingargjalds vegna stöðvunarkröfu á hafnar eða yfirvofandi framkvæmdir á sér meðal annars fordæmi í lögum um kyrrsetningu, lögbann o.fl. og er fjárhæðin metin hverju sinni með tilliti til hugsanlegs tjóns.

Til álita gæti komið að þrengja aðild umhverfisverndar – og útivistarsamtaka að Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála með skilyrði um það að til kæruréttar stofnist að því gefnu að slík samtök hafi látið sig mál varða á fyrri stigum þess. Þetta er í samræmi við almennar reglur stjórnsýsluréttar. Það er íþyngjandi fyrir framkvæmdaaðila að þurfa að sæta kæru á lokastigi framkvæmdar sem hefur verið í löngu undirbúnings- og kynningarferli. Í gildistíð eldri laga nr. 73/1997 var hægt að vísa kæru frá ef kærandi hafði ekki látið sig málið varða á fyrri stigum. Ekki er sambærilegt ákvæði í gildandi lögum.

Þá kemur til greina að auka heimildir til flýtimeðferðar mála sem varða verulega hagsmuni aðila, hvort sem um er að ræða kærða eða kærenda. Meginreglan hjá úrskurðarnefndinni er að taka mál fyrir í tímaröð innnkominna erinda. Skýr lagaheimild til þess að ná fram flýtimeðferð gæti hugsanlega dregið úr fjölda stöðvunarkrafna.

Arnar Þór sagði að endingu að hugsanlegar lagabreytingar kölluðu á samráð og valkosta- og áhrifamat. Þær þyrftu að vera í samræmi við Árósarsamninginn og alþjóðlegar skuldbindingar. Nauðsynlegt væri að líta til þróunar í Evrópu, einkum á Norðurlöndunum.

LEX veitir fjórum útgerðarfélögum ráðgjöf í einum af stærstu skipasmíðasamningum Íslandssögunnar.
Þann 3. desember s.l. var tilkynnt í Kauphöllinni í Singapore að fjögur íslensk útgerðarfélög hefðu náð samningum við Vard skipasmíðastöðina í Noregi um hönnun og smíði á 7 togskipum.  Eyvindur Sólnes eigandi á LEX veitti Berg-Huginn, Útgerðarfélagi Akureyringa, Gjögri og Skinney-Þinganes ráðgjöf við samningsgerðina.  Áætlað heildarverðmæti samningana er um 700 milljónir norskra króna.

Í fréttatilkynningunni segir m.a.:  „Vard og úterðirnar fjórar hafa þróað nýja hugsun fyrir þessi sjö togskip vegna fiskveiða við Ísland.  Skipin sem eru 29 metrar á lengd og 12 metrar á breidd verða smíðuð og útbúin hjá Vard Aukra í Noregi og koma til afhendingar á árinu 2019.“

Mennta- og menn­ing­ar­málaráðherra hef­ur skipað Huldu Árna­dótt­ur héraðsdóms­lög­mann og eiganda á LEX formann fjöl­miðlanefnd­ar frá 20. októ­ber 2017. Hulda var áður vara­formaður nefnd­ar­inn­ar.

Hulda sem er einn af eigendum LEX hóf störf hjá LEX árið 2006 að loknu fram­halds­námi við Bristol-háskóla og hef­ur starfað hjá fé­lag­inu óslitið síðan. Hulda lauk laga­prófi árið 2001 og starfaði hjá óbyggðanefnd frá út­skrift til árs­ins 2005 þegar hún hélt utan til fram­halds­náms.

Hulda hef­ur í störf­um sín­um hjá LEX lagt megin­á­herslu á sam­keppn­is­rétt og hug­verka- og auðkenna­rétt. Þá hef­ur Hulda einnig sérþekk­ingu á sviði eign­ar­rétt­ar, þ.á m. lög­um um nátt­úru­auðlind­ir, fjölmiðlarétt­ar og Evr­ópu­rétt­ar auk þess sem hún ann­ast verk­efni á vett­vangi stjórn­skip­un­ar­rétt­ar og mann­rétt­inda. Hulda er reynd­ur mál­flytj­andi og hef­ur auk þess um­tals­verða reynslu af rekstri mála fyr­ir Sam­keppnis­eft­ir­lit­inu, Einka­leyf­a­stofu og Neyt­enda­stofu. Hulda hef­ur einnig reynslu af rekstri mála fyr­ir EFTA-dóm­stóln­um og Mann­rétt­inda­dóm­stóli Evr­ópu.

Dagana 7. og 8. september s.l.fór fram á Íslandi ráðstefna á vegum Gerðardóms Alþjóða viðskiptaráðsins til að kynna málsmeðferð fyrir gerðardómi sem skilvirka lausn við úrlausn viðskiptatengdra ágreiningsmála.  Á meðal fyrirlesara á ráðstefnunni var Garðar Víðir Gunnarsson hdl., sem er einn af mestu sérfræðingum á Íslandi á sviði gerðardómi, en Garðar er einn af eigendum LEX.

LEX var einn af styrktaraðilum ráðstefnunnar.

NetApp hefur keypt íslenska skýlausnarfyrirtækið Greenqloud. Greenqloud var stofnað árið 2010 og var fyrsta fyr­ir­tæki í heimi til þess að bjóða upp á skýjaþjón­ustu sem ein­göngu var rek­in á end­ur­nýj­an­legri orku. Greengloud hefur ennfremur þróað Qstack; sér­hannaða hug­búnaðarlausn sem get­ur á auðveld­an hátt stýrt skýja­lausn­um og tölvuþjón­um fyr­ir­tækja.

NetApp, Inc. var stofnað árið 1992 en hef­ur verið skráð sem Fortu­ne 500 fyr­ir­tæki frá ár­inu 2012, sem ger­ir það að einu stærsta fyr­ir­tæki Banda­ríkj­anna fimmta árið í röð. Höfuðstöðvar þess eru í Sunny­vale, Kali­forn­íu, en fyr­ir­tækið sér­hæf­ir sig í geymslu­kerf­um og ut­an­um­haldi gagna­vera ásamt því að vera leiðandi og í mik­illi sókn þegar kem­ur að hybrid skýjaþjón­ustu.

LEX var lögfræðilegur ráðgjafi NetApp á þessum viðskiptum.

Aðalsteinn Jónasson hrl. LL.M og eigandi að LEX hefur verið skipaður dómari við Landsrétt. Aðalsteinn sem hefur starfað á LEX með hléum frá árinu 1992 er einn mesti sérfræðingur Íslands á sviði fjármagnsmarkaðaréttar. Eftir hann liggja bækurnar Viðskipti með fjármálagerninga sem kom út árið 2009 og Markaðssvik, sem kom út fyrr á þessu ári.

Það er ekkert nýtt að lögmenn frá LEX veljist til mikilvægra starfa í íslensku samfélagi og erum við á LEX gríðarlega stolt af skipun Aðalsteins. Aðalsteinn mun hefja störf við Landsrétt þann 1. janúar n.k., en þangað til mun hann sinna hefðbundnum störfum á LEX.

Garðar Valdimarsson hefur gengið til liðs við LEX og mun þar sinna skattaráðgjöf til viðskiptavina LEX. Garðar sem er einn af helstu skattasérfræðingum landsins hefur í gegnum tíðina starfað á sviði skattamála eftir að hafa lokið prófi í endurskoðun og lögfræði hér heima og framhaldsnámi í skattarétti við Kaupmannahafnarháskóla árið 1976.

Hann var skipaður skattrannsóknarstjóri það sama ár og síðan ríkisskattstjóri frá 1986 auk þess að hann var formaður samninganefndar um tvísköttum á árunum 1995 til 1998. Þá átti hann sæti í nefndum og starfshópum vegna upptöku staðgreiðslu og virðisaukaskatts hér á landi. Garðar átti sæti í úrskurðarnefnd um ákvarðanir fjármálaeftirlitsins meðan hún starfaði.

Garðar varð hæstaréttarlögmaður árið 1999 og starfaði í lögmennsku í samstarfi við aðra til ársins 2008 þegar hann gerðist meðeigandi í Deloitte.

Garðar kenndi um tíma skattarétt við Háskóla Íslands og hefur skrifað nokkrar fræðigreinar á sviði skattaréttar.

Óskar Sigurðsson hæstaréttarlögmaður og aðjúnkt við lagadeild Háskóla Íslands hefur gengið til liðs við LEX lögmannsstofu. Óskar hefur á undanförnum árum rekið JP lögmenn í samstarfi við aðra en eignaðist JP lögmenn að fullu fyrr á þessu ári. Nú hafa náðst samningar um samruna JP lögmanna og LEX.

Helstu sérsvið Óskars eru eignaréttur, verktakaréttur, bygginga- og skipulagsmál og mál er varða kaup og sölu fasteigna, en hann hefur um árabil verið þekktur málflutningsmaður.

Óskar er fæddur árið 1972 og lauk embættisprófi í lögfræði frá lagadeild Háskóla Íslands árið 1997. Hann hlaut réttindi til málflutnings fyrir héraðsdómi ári síðar og fyrir Hæstarétti árið 2005.

Óskar hefur kennt eigna- og kröfurétt við Háskóla Íslands frá árinu 1998.